Mariñaes

Milio Mariño
El xaretón del embeligru
Suburbia ediciones
Xixón, 2012

Si al tipu de cantar propiu de la mariña conózse-y pol nome de mariñana (amás de ser un axetivu qu'indica la procedencia o relación cola fastera de la costa o la mar), al tipu de narraciones que Milio Mariño axunta n'El xaretón del embeligru podríemos nomatalu mariñada, porque en toes elles albidramos un mesmu xeitu narrativu.
    Nel presente volume editáu por Suburbia, Milio Mariño atropa trecé narraciones nes que s'amuesa como un bon plantegador de trames, con un estilu directu, que ye quien a cazar l'atención del llector con una cenciella anéudota, como ocurre, por exemplu, en "El perru biruelu" nel que l'acción desencadénase cuando'l protagonista descubre que tien una oreya más baxa qu'otra; tamién pue facer usu de plantegamientos llamativos, como en "La muyer del vistíu prietu", nel qu'apunta toques de la trama característicos de Patricia Highsmith (qu'asomen n'otres pieces como "Una nueche en tren"). La resolución, sicasí, en dalgunos relatos nun ye la más feliz dende'l puntu de vista narrativu.  

     La escoyeta en cuásique tolos relatos (pámique la esceición sedría "Yera sábadu", otru relatu de tensión highsmithsoniega) de la eleición del mesmu puntu de  vista (primer persona protagonista) fae que tengamos la sensación de que'l protagonista ye siempre'l mesmu; el mesmu narrador en situaciones diferentes, el mesmu personaxe (tal que'l Clovis de Saki) en situaciones estremaes; ello amestao al mesmu tonu espresivu (dacuando en vez los xiros y l'usu de determináu lésicu dan la sensación de la prosa de los ochenta) y a dellos tics espresivos faen qu'esa espresión llingüística idéntica, mimetizada del narrador -allá onde fuere en tolos relatos-, amenorgue la singularidá deseada de los personaxes, qu'en bien d'ocasiones van venir cortaos pol patrón del allorie ("El perru biruelu", "La muyer del vistíu prietu", "La ecuación del tiempu", "El pelo que xorrez dientro") . 

     Nesi sen, la uniformidá espresiva cuento que fae perder a unes propuestes narratives qu'axunten munches virtúes ente les que paga la pena sopuntiar, amás de les propuestes de la trama, l'humor y l'usu d'un costumismu urbanu ("Fáeste de miel", "Dora de la Fidel" o "Polvu yes") que conforma ensin dulda ún de los apuntes meritables del llibru. Bien ye verdá dacuando en vez se dexa llevar haza'l llau más popular y escatolóxicu ("El golor de la verdá") anque algama dacuando brotos meritables como "Namás cuatro lletres" o quiciabes la que seya, al mio gustu, la meyor de les pieces, "El destín baxa col ríu" nel qu'hai un tonu carverianu bien llográu (xunto, otra vegada, col tastiu característicu de Highsmith) onde l'autor consigue dicir y contar muncho más que lo que daveres narra y dexa un final guapu y abiertu, tremendamente significativu.

     Los personaxes (dientro d'eses llendes a les qu'un mesmu tonu y puntu de vista se someten) son la exemplificación del antihéroe modernu: persones cafiaes en munches vegaes de la realidá, persones que nun son a sobreponese a les frustaciones (de relación, sexuales, de pareya) pero que busquen un migayu d'esperanza nos suaños pa poder realizase: la memoria, como en "La ecuación del tiempu", "Polvu yes", "Nenyuri como en París", "El pelo que xorrez dientro", o los suaños y esperances como en "La muyer del vistíu prietu", anque dacuando en vez, también d'eses fasteres saldrán derrotaos baxo'l tonu humorísticu sangrín ya implacable de Milio Mariño.

Si te presta saber más, consulta'l blogue del llibru:
elxaretondelembeligru.blogspot.com